eKYC là gì? Vai trò và ứng dụng trong ngành ngân hàng

eKYC là hình thức định danh điện tử nhằm xác định danh tính khách hàng thông qua các hình thức như: sử dụng Username (tên đăng nhập) và mật khẩu, dấu vân tay/Face ID và mã xác thực OTP. Để hiểu rõ hơn về xác thực eKYC là gì, ưu nhược điểm của eKYC và ứng dụng trong ngành ngân hàng, hãy theo dõi bài viết dưới đây.

1. eKYC là gì?

eKYC (Electronic Know Your Customer) là xác minh danh tính của khách hàng thông qua việc ứng dụng công nghệ điện tử. eKYC là giải pháp định danh điện tử, cho phép ngân hàng xác thực danh tính khách hàng 100% online dựa vào các thông tin sinh trắc học (biometrics), nhận diện khách hàng bằng trí tuệ nhân tạo (AI)… mà không cần gặp mặt trực tiếp như phương thức truyền thống.5

eKYC định danh dựa trên các dữ liệu thu thập được như hình ảnh, video chân dung khách hàng và giấy tờ tùy thân của khách hàng (CMND/CCCD/Hộ chiếu), sau đó được đối chiếu với các cơ sở dữ liệu có sẵn. Hiện nay, trong quy trình đăng ký tài khoản ngân hàng trực tuyến, các ngân hàng đều yêu cầu khách hàng cung cấp dữ liệu eKYC trước khi phê duyệt mở tài khoản.

Hình thức định danh điện tử (eKYC) vẫn đảm bảo những tiêu chí về tính chính xác, an toàn và bảo mật tương tự như hình thức KYC - hình thức định danh truyền thống nhưng cách làm đơn giản và nhanh chóng hơn. Thay vì phải đến văn phòng ngoại tuyến, lấy vé, xếp hàng chờ, điền đơn và đối chiếu giấy tờ tùy thân như hình thức định danh truyền thống, eKYC giúp khách hàng tối ưu được các bước, đồng thời thực hiện quá trình định danh từ xa thông qua các thiết bị điện tử có kết nối Internet.

eKYC phát triển dựa trên AI giúp đơn giản hóa các thủ tục, giấy tờ truyền thống.

Trong lĩnh vực ngân hàng, eKYC được áp dụng chủ yếu trong việc xác minh danh tính khi mở tài khoản online, từ đó, có thể thực hiện các giao dịch khác như: Chuyển tiền, mở sổ tiết kiệm online, thanh toán hóa đơn online... Tuy nhiên, đối với các giao dịch đặc thù khác chẳng hạn như đăng ký các khoản vay thì bạn vẫn cần ra quầy giao dịch để thực hiện KYC.

2. 5 công nghệ tạo nên giải pháp eKYC

Để triển khai giải pháp eKYC hiệu quả, các ngân hàng đã áp dụng nhiều công nghệ hiện đại và tiên tiến, bao gồm:

• NFC (Near Field Communications): Công nghệ kết nối giao tiếp không dây tầm ngắn giúp kết nối các thiết bị điện tử hoặc thiết bị gắn chip với nhau, được ngân hàng sử dụng để xác thực sinh trắc học CCCD
• Face Matching: Giúp ngân hàng có thể so sánh khuôn mặt của khách hàng trong video hoặc ảnh với khuôn mặt trong giấy tờ tùy thân
• Fraud Detection: Giúp ngân hàng phát hiện và ngăn chặn các hành vi gian lận như sử dụng ảnh giả, ảnh in, ảnh ghép… để lừa đảo khi xác minh danh tính
• E-Signature: Khách hàng có thể ký điện tử vào các hợp đồng và giấy tờ liên quan khi mở tài khoản hoặc sử dụng các dịch vụ của ngân hàng
• Liveness Detection: Giúp phát hiện ra các trường hợp sử dụng ảnh tĩnh, video ghi sẵn, mặt nạ…
• OCR: Giúp ngân hàng nhận dạng và trích xuất các thông tin từ giấy tờ tùy thân của khách hàng như số CMND, họ tên, ngày sinh… để đối chiếu với các cơ sở dữ liệu có sẵn.

Với sự kết hợp của 6 công nghệ tiên tiến, eKYC đã giúp quy trình giao dịch ngân hàng trở nên tiện lợi, an toàn và hiệu quả hơn. Đồng thời hỗ trợ người dùng thích ứng nhanh chóng với những thay đổi số hóa trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là ngân hàng.

3. Đánh giá ưu điểm và nhược điểm của eKYC

3.1. Ưu điểm

Với các công nghệ cấu tạo và hình thức bảo mật tiến tiến, hiện đại, eKYC sở hữu nhiều ưu điểm mang lại lợi ích thiết thực cho người dùng.

1. Tiết kiệm thời gian, chi phí: Bạn có thể làm tại nhà hoặc bất kỳ đâu mà chỉ cần có kết nối internet, không cần di chuyển trực tiếp đến các chi nhánh và trụ sở ngân hàng để tiến hành xác minh danh tính như trong KYC truyền thống.
2. Giảm thiểu thủ tục giấy tờ: Với eKYC, hầu hết các thông tin cần thiết có thể được xác minh tự động qua dữ liệu điện tử, không yêu cầu khách hàng phải điền thông tin thủ công như khi định danh truyền thống, giúp khách hàng cảm thấy tiện lợi hơn, ngoài ra, còn giảm khả năng mắc sai sót trong việc tự điền thông tin.
3. Có độ bảo mật cao: eKYC giúp xác thực danh tính hiệu quả, chống gian lận và bảo vệ quyền riêng tư của khách hàng thông qua việc ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại như công nghệ OCR, face matching, liveness detection... Trong khi KYC truyền thống bảo mật dựa vào sự đối chiếu các giấy tờ tùy thân như CMND/CCCD/Hộ chiếu.
4. Bắt kịp thời đại chuyển đổi số: Bạn có thể sử dụng các dịch vụ ngân hàng số một cách thuận tiện và an toàn, không cần phải ra chi nhánh. Mặt khác, KYC lại phụ thuộc phần lớn vào sự hỗ trợ của nhân viên ngân hàng để thực hiện đúng thủ tục.

eKYC đang là xu hướng mới trong thời kỳ chuyển đổi số.

3.2. Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm có được, hình thức eKYC cũng tồn tại một số hạn chế mà người dùng cần lưu ý như:

1. Rủi ro bị mạo danh

Khi thông tin cá nhân (như tên tài khoản, mật khẩu, số điện thoại, số CMND/CCCD...) bị rò rỉ hoặc đánh cắp do bạn vô tình truy cập vào các trang web đen, đường link chứa mã độc, kẻ gian có thể sử dụng các thông tin này để đăng nhập vào tài khoản Internet Banking của bạn và thực hiện giao dịch trái pháp luật.

Để giảm thiểu được rủi ro này, các ngân hàng cũng đã áp dụng nhiều phương pháp như: Xác thực đa tầng bao gồm mật khẩu, mã OTP, dấu vân tay hay nhận dạng bằng khuôn mặt. Bên cạnh đó, ngân hàng cũng tích cực triển khai giám sát và phát hiện gian lận bằng công nghệ cao để đưa ra các biện pháp ngăn chặn kịp thời.

2. Rủi ro về sự ổn định hệ thống

Để thực hiện quy trình eKYC trực tuyến, người dùng cần phải có kết nối internet ổn định và nhanh chóng. Nếu kết nối internet bị gián đoạn hoặc tín hiệu internet yếu, quy trình eKYC có thể gặp khó khăn trong việc truy cập, tải dữ liệu cần thiết để xác định danh tính người dùng.

Hiểu được điều này, ngân hàng luôn tạo điều kiện tốt nhất cho người dùng, nếu kết nối internet gặp sự cố, ngân hàng có thể cung cấp tùy chọn khác thay thế như xác thực tại chi nhánh.

4. 3 hình thức bảo mật của eKYC

Trong ngân hàng, eKYC bao gồm 3 hình thức bảo mật là: Sử dụng Username (tên đăng nhập) và mật khẩu, sử dụng dấu vân tay/Face ID và mã xác thực OTP. Các hình thức này đều nhằm đảm bảo tính an toàn, chính xác trong quy trình định danh điện tử hay thực hiện các giao dịch.

4.1. Sử dụng Username (tên đăng nhập) và mật khẩu

Tên đăng nhập tài khoản ngân hàng thường sẽ là số điện thoại hoặc một tên đăng nhập bất kỳ do bạn tự chọn, còn mật khẩu sẽ là 1 dãy số và ký tự của riêng bạn. Hình thức này sẽ được sử dụng khi bạn đăng nhập vào tài khoản Internet Banking hoặc khi thực hiện giao dịch thanh toán.

Để đảm bảo tài khoản được bảo mật tốt nhất, bạn nên chú ý đặt mật khẩu mạnh, khó đoán và thay đổi định kỳ 6 tháng/lần. Mật khẩu nên bao gồm ít nhất 8 ký tự, sử dụng chữ hoa và chữ thường, số và các ký hiệu đặc biệt, tránh sử dụng các mật khẩu ngắn, dễ đoán như: Số điện thoại, ngày tháng năm sinh...

Bảo mật tài khoản bằng mật khẩu thông thường.

4.2. Sử dụng dấu vân tay, Face ID hoặc Passcode

Trong ngân hàng, hình thức sử dụng dấu vân tay hoặc Face ID được ứng dụng nhiều trong quá trình đăng nhập, thực hiện giao dịch, xác nhận giao dịch... Ngay từ đầu khi thiết lập, bạn hãy cài đặt cách thức bảo mật này để đảm bảo tính chính xác trong quá trình xác minh danh tính người dùng và tiết kiệm thời gian hiệu quả.

Đăng nhập nhanh chóng khi sử dụng xác thực vân tay.

4.3. Mã xác thực OTP

Đây là cách xác minh hiện đại và tiên tiến, bao gồm một dãy số, gồm 4 hoặc 6 chữ số, được tạo ra một lần duy nhất và chỉ dùng cho một giao dịch cụ thể. Khi người dùng sử dụng dùng mã OTP để thực hiện giao dịch, hệ thống sẽ tự động tạo mã và gửi nó đến người dùng thông qua tin nhắn điện thoại.

Sau đó, người dùng chỉ cần nhập mã OTP này vào hệ thống để hoàn thành quy trình xác minh danh tính và tiếp tục giao dịch. Mã OTP có hiệu lực ngắn hạn, chỉ từ 30 giây đến 1 phút. Khi thời gian hạn của mã OTP hết đi, mã sẽ tự động hủy bỏ và không thể xác minh danh tính cũng như thực hiện giao dịch của người dùng. Điều này giúp đảm bảo tính bảo mật cao hơn, chính xác và an toàn.

Sử dụng mã xác thực OTP giúp tăng tính bảo mật với cơ chế sử dụng một lần trong khoảng thời gian ngắn.

5. Quy trình thực hiện định danh điện tử eKYC

Quy trình eKYC thực hiện rất đơn giản, bạn chỉ cần cài đặt ứng dụng Mobile Banking và thực hiện 1 trong 2 cách dưới đây:

5.1. Cách 1: Định danh với VNeID

Bước 1: Xác thực số điện thoại

Tại bước này, bạn sẽ cần nhập số điện thoại và điền mã OTP được gửi về điện thoại qua tin nhắn SMS.

Cung cấp thông tin cần thiết theo yêu cầu để tiến hành xác minh.

Bước 2: Liên kết với ứng dụng VNeID

Xác thực danh tính qua VNeID hỗ trợ điện thoại có NFC và không có NFC. Bạn chỉ cần thực hiện lần lượt các thao tác sau:

• Chọn phương thức xác minh danh tính Liên kết với ứng dụng VNeID
• Xác thực CCCD (đối với điện thoại không hỗ trợ NFC, màn hình sẽ chuyển hướng yêu cầu chụp CCCD/thẻ căn cước)
• Xác thực khuôn mặt
• Xác nhận liên kết với VNeID
• Đăng nhập ứng dụng VNeID, kiểm tra yêu cầu chia sẻ thông tin từ ngân hàng và ấn Xác nhận chia sẻ
• Nhập mã xác thực để hoàn tất

Cần xác thực CCCD trước khi xác thực khuôn mặt và liên kết VNeID.

Sau khi xác thực khuôn mặt, hệ thống sẵn sàng liên kết với VNeID.

Người dùng đăng nhập VNeID để xác nhận chia sẻ thông tin.

Bước 3: Xác minh kết quả

Hệ thống sẽ trả về kết quả xác minh. Các công nghệ đã được sử dụng trong các bước trước đó sẽ đánh giá tính chính xác và hoàn thành quá trình eKYC.

Nếu xác minh thành công, bạn sẽ được chấp nhận sử dụng dịch vụ. Trong trường hợp xác minh thất bại, bạn có thể được yêu cầu thực hiện lại các bước để đảm bảo tính chính xác và bảo mật.

Sau khi hoàn tất quá xác minh, khách hàng có thể sử dụng các dịch vụ, tính năng có trên ứng dụng ngân hàng số.

5.2. Cách 2: Quét Thẻ căn cước gắn chip

Bước 1: Xác thực số điện thoại

Bước 2: Xác thực CCCD gắn chip

Bạn chuẩn bị sẵn CCCD gắn chip để tiếp tục mở tài khoản ngân hàng bằng phương thức điện tử. Vì lý do bảo mật, CMND/CCCD không gắn chip không còn được hỗ trợ.

Tại bước này, bạn cần thực hiện lần lượt 2 thao tác dưới đây:

• Chụp ảnh khuôn mặt (Không đeo kính râm, mũ, khẩu trang khi chụp)
• Quét NFC và kiểm tra lại thông tin định danh cá nhân

Bạn cần chuẩn bị CCCD gắn chip khi mở tài khoản ngân hàng online và bật tính năng quét NFC trên thiết bị di động.

Bước 3: Xác minh kết quả

6. Giải pháp eKYC ứng dụng trong ngân hàng Techcombank

Techcombank là một trong những ngân hàng tiên phong ứng dụng giải pháp eKYC để hỗ trợ khách hàng mở tài khoản ngân hàng cũng như mở thẻ tín dụng nhanh chóng và tiện lợi. Khách hàng chỉ mất vài phút đăng ký, xác thực và định danh 100% online, không cần tới chi nhánh để hoàn thiện thêm bất kỳ thủ tục nào khác. Tuy nhiên có một số trường hợp khách hàng vẫn cần ra phòng giao dịch để nhân viên ngân hàng hỗ trợ mở tài khoản eKYC:

• Khách hàng bị trùng số điện thoại, thông tin cá nhân, địa chỉ
• Khách hàng cần nâng hạn mức giao dịch tài khoản/thẻ
• Khách hàng muốn sử dụng thêm một số tính năng tài khoản...

Với các khách hàng đã có tài khoản ngân hàng tại Techcombank sẽ cần bổ sung thông tin định danh và thông tin sinh trắc học với thẻ căn cước và căn cước công dân gắn chip. Theo quy định của Ngân hàng nhà nước, từ 01/07/2024, các giao dịch chuyển tiền trực tuyến hoặc nạp tiền vào ví điện tử có giá trị từ 10 triệu VND/lần hoặc từ 20 triệu VND/ngày, thanh toán hóa đơn từ 100 triệu VND phải được xác thực bằng sinh trắc học (khuôn mặt, vân tay) khớp với dữ liệu trên thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chip.

Các công nghệ xác thực bằng sinh trắc học hay xác thực đa kênh được Techcombank thiết lập nhằm tạo nên lớp bảo mật chắc chắn, đảm bảo giao dịch an toàn và thuận lợi cho khách hàng khi sử dụng Techcombank Mobile.

Giải pháp eKYC ứng dụng trong ngân hàng Techcombank giúp đảm bảo an toàn và tăng trải nghiệm cho người dùng.

Như vậy, bài viết đã giải đáp được thắc mắc eKYC là gì, đồng thời cung cấp các thông tin hữu ích nhất liên quan đến eKYC. Để sử dụng eKYC an toàn, người dùng nên lựa chọn các ngân hàng uy tín, bảo mật thông tin cá nhân bằng cách sử dụng mật khẩu mạnh, không cung cấp hoặc để lộ cho bất cứ ai và sử dụng các ứng dụng chính thống của ngân hàng. Điều này sẽ giúp người dùng tận hưởng được những tiện ích hiện đại mà eKYC đem lại.

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo và có thể thay đổi theo từng thời điểm. Để cập nhật chính sách sản phẩm của Techcombank chính xác nhất, vui lòng truy cập các trang sản phẩm từ website https://techcombank.com/ hoặc liên hệ các phương thức dưới đây:

• Hệ thống chi nhánh/phòng giao dịch Techcombank trên toàn quốc
• Trung tâm Dịch vụ khách hàng (hotline 24/7): 1800 588822 (trong nước) hoặc +84 24 39446699 (quốc tế)
• Email: call_center@techcombank.com.vn