Thu nhập thụ động là một trong những khía cạnh quan trọng nhất của tài chính cá nhân. Bài viết sau tổng hợp những thông tin thiết yếu giúp bạn hiểu đúng, bắt đầu đúng và tránh các sai lầm phổ biến khi tạo dựng dòng tiền thụ động.

Bạn đọc lưu ý: Nội dung đề cập trong bài viết được tổng hợp dựa trên thông tin chung của thị trường, không đại diện cho duy nhất các sản phẩm và dịch vụ của Techcombank.

1. Thu nhập thụ động là gì?

Thu nhập thụ động (Passive income) là dòng tiền được tạo ra từ các tài sản hoặc hoạt động không yêu cầu người sở hữu phải lao động liên tục. Khác với thu nhập chủ động (từ công việc toàn thời gian), thu nhập thụ động giúp bạn duy trì dòng tiền kể cả khi không trực tiếp làm việc, từ đó xây dựng nền tảng tự do tài chính bền vững.

Ví dụ thu nhập thụ động: Tiền cho thuê tài sản, cổ tức từ cổ phiếu, lãi tiết kiệm, thu nhập từ bản quyền, hay sản phẩm số bán qua nền tảng trực tuyến.

5 hiểu lầm về thu nhập thụ độngThu nhập thụ động là dòng tiền bạn vẫn nhận được kể cả khi không làm việc trực tiếp – một nền tảng thiết yếu để đạt tự do tài chính.

2. 5 hiểu lầm về thu nhập thụ động

Dưới đây là những hiểu lầm phổ biến về thu nhập thụ động: 

Hiểu lầm

Thực tế

Thu nhập thụ động là “không làm gì cũng có tiền”

Để tạo thu nhập thụ động, bạn cần đầu tư thời gian, công sức hoặc vốn ban đầu, như xây dựng sản phẩm, nghiên cứu đầu tư, phát triển hệ thống...

Chỉ cần bỏ vốn, mọi thứ sẽ tự vận hành

Dù có vốn, bạn vẫn cần kiến thức, thời gian giám sát và khả năng kiểm soát rủi ro để quản trị dòng tiền

Ai cũng dễ dàng tạo ra thu nhập thụ động

Không phải mô hình nào cũng phù hợp với tất cả mọi người; tạo thu nhập thụ động hiệu quả đòi hỏi kiến thức, kỹ năng, chiến lược và sự kiên nhẫn

Thu nhập thụ động luôn ổn định

Các nguồn thu thụ động cũng chịu ảnh hưởng từ thị trường

Chỉ người giàu mới tạo được thu nhập thụ động

Không cần vốn lớn để bắt đầu, nhưng cần đầu tư công sức và thời gian 

Tạo thu nhập thụ động không đồng nghĩa ngồi không cũng có tiềnTạo thu nhập thụ động không đồng nghĩa “ngồi không cũng có tiền”.

3. Quy trình tạo ra thu nhập thụ động

Để tạo dòng tiền thụ động bền vững, bạn có thể thực hiện theo lộ trình sau:

  • Bước 1 - Xác định mục tiêu cụ thể: Đặt mục tiêu rõ ràng về mức thu nhập kỳ vọng, thời gian đạt được, và vai trò của thu nhập thụ động trong tổng thể tài chính cá nhân
  • Bước 2 - Đánh giá nguồn lực cá nhân: Xác định năng lực tài chính, kiến thức chuyên môn, thời gian có thể đầu tư và khẩu vị rủi ro
  • Bước 3 - Chọn kênh tạo thu nhập phù hợp: Cân nhắc giữa các hình thức như gửi tiết kiệm sinh lãi, đầu tư cổ phiếu cổ tức, bất động sản, sản phẩm số, bản quyền nội dung,…
  • Bước 4 - Xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết: Dự toán ngân sách, phân bổ nguồn lực và chuẩn bị các yếu tố vận hành ban đầu
  • Bước 5 - Thử nghiệm, đo lường và tối ưu: Triển khai trên quy mô nhỏ, theo dõi dòng tiền, chi phí và thời gian thu hồi vốn
  • Bước 6 - Duy trì và mở rộng danh mục: Khi đạt kết quả ổn định, có thể tái đầu tư lợi nhuận để mở rộng quy mô hoặc bổ sung thêm kênh mới

Hãy xây dựng thu nhập thụ động theo từng bước cụ thể để bền vững và kiểm soát được rủi ro.Từ xác định mục tiêu đến tối ưu hiệu quả – hãy xây dựng thu nhập thụ động theo từng bước cụ thể để bền vững và kiểm soát được rủi ro.

4. Gợi ý 10 cách tạo thu nhập thụ động cho người “làm công nhận lương”

Người làm công hoàn toàn có thể xây dựng nguồn thu nhập thụ động từ chính thời gian rảnh, kỹ năng cá nhân hoặc khoản tích lũy nhỏ. Dưới đây là 10 hình thức phổ biến:

STT

Hình thức

Điều kiện để thực hiện

Cách thức nhận lợi nhuận

1

Gửi tiết kiệm ngân hàng

Có khoản tiền nhàn rỗi (từ 1 triệu VND trở lên)

Nhận lãi định kỳ theo kỳ hạn gửi 

2

Mua cổ phiếu nhận cổ tức

Có tài khoản chứng khoán; hiểu cơ bản về thị trường cổ phiếu

Nhận cổ tức bằng tiền hoặc cổ phiếu khi công ty chia thưởng

3

Cho thuê tài sản có sẵn (xe, nhà)

Có nhà trống, xe hơi không dùng thường xuyên

Nhận tiền thuê định kỳ hàng tháng hoặc theo hợp đồng thỏa thuận

4

Viết sách, ebook

Có kỹ năng viết và kiến thức chuyên môn; thời gian đầu tư sáng tạo nội dung

Nhận tiền bản quyền theo số lượng bán hoặc thỏa thuận với Nhà Xuất Bản

5

Làm video YouTube

Có nội dung hữu ích; đầu tư thiết bị cơ bản quay/dựng; xây dựng kênh

Nhận thu nhập từ quảng cáo, affiliate, tài trợ thương hiệu

6

Dạy học trực tuyến

Có chuyên môn sâu, khả năng truyền đạt; sử dụng nền tảng e-learning hoặc mạng xã hội

Nhận học phí trực tiếp hoặc tiền hoa hồng qua nền tảng

7

Bán sản phẩm số (thiết kế, ảnh, app)

Có kỹ năng thiết kế, lập trình hoặc nhiếp ảnh; tạo sản phẩm số chất lượng

Nhận tiền mỗi lượt mua, tải hoặc sử dụng

8

Đầu tư vào quỹ mở

Có tài khoản tại công ty quản lý quỹ; hiểu cơ bản về sản phẩm tài chính

Nhận lãi/giá trị tăng của quỹ theo kỳ phân phối hoặc rút vốn

9

Tiếp thị liên kết (affiliate)

Có blog, website, mạng xã hội hoặc nền tảng truyền thông cá nhân

Nhận hoa hồng khi người dùng mua hàng qua đường link giới thiệu

10

Góp vốn kinh doanh

Có vốn nhàn rỗi và đối tác uy tín; hiểu mô hình kinh doanh tham gia

Nhận chia lợi nhuận theo thỏa thuận đầu tư ban đầu

Lưu ý: Danh sách trên chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn nên căn cứ vào nguồn lực cá nhân như vốn, kỹ năng, thời gian và khẩu vị rủi ro để tìm kiếm thêm các hình thức thu nhập thụ động phù hợp với điều kiện và mục tiêu tài chính riêng.

Gửi tiết kiệm, cổ tức, affiliate hay sản phẩm số vẫn có thể tạo dòng tiền thụ động từ chính kỹ năng và tài sản cá nhânGửi tiết kiệm, cổ tức, affiliate hay sản phẩm số… – dù đi làm toàn thời gian, bạn vẫn có thể tạo dòng tiền thụ động từ chính kỹ năng và tài sản cá nhân.

5. 5 sai lầm thường gặp khi lần đầu tạo thu nhập thụ động

Tạo thu nhập thụ động là mục tiêu tài chính đáng hướng đến, nhưng hành trình này không phải lúc nào cũng suôn sẻ, đặc biệt với những người mới bắt đầu. Dưới đây là những sai lầm phổ biến khi lần đầu tạo thu nhập thụ động:

  • Đánh giá thấp công sức đầu tư ban đầu: Nhiều mô hình thu nhập thụ động đòi hỏi thời gian và nguồn lực đáng kể để xây dựng trước khi có thể tạo dòng tiền ổn định
  • Thiếu kế hoạch tài chính rõ ràng: Không xác định mục tiêu cụ thể, không dự phòng chi phí phát sinh có thể dẫn đến mất kiểm soát dòng tiền và hiệu quả đầu tư thấp
  • Lựa chọn hình thức không phù hợp với nguồn lực cá nhân: Mỗi loại hình thu nhập thụ động có yêu cầu khác nhau về vốn, kiến thức hoặc thời gian. Lựa chọn không phù hợp dễ dẫn đến rủi ro và gián đoạn
  • Kỳ vọng lợi nhuận trong thời gian ngắn: Thu nhập thụ động thường phát huy hiệu quả theo chu kỳ dài hạn. Kỳ vọng thu nhập ngay có thể dẫn đến sai lầm trong đánh giá hiệu quả
  • Thiếu kế hoạch quản lý rủi ro: Biến động thị trường, thay đổi chính sách hoặc yếu tố ngoại cảnh có thể ảnh hưởng đến dòng tiền nếu không có phương án quản lý rủi ro từ đầu

Không có kế hoạch tài chính, chọn sai hình thức hoặc kỳ vọng lợi nhuận sớm là những sai lầm thường khiến thu nhập thụ động khó thành hiện thựcKhông có kế hoạch tài chính, chọn sai hình thức hoặc kỳ vọng lợi nhuận sớm là những sai lầm thường khiến thu nhập thụ động khó thành hiện thực.

Thu nhập thụ động đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng tài chính bền vững. Việc chọn đúng phương thức và lên kế hoạch triển khai phù hợp sẽ giúp các cá nhân tiến gần hơn tới mục tiêu tự do tài chính và sự ổn định lâu dài.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo và có thể thay đổi theo từng thời điểm.