Hành trình tài chính cá nhân của mỗi người là một câu chuyện riêng, nhưng đôi khi, chúng ta lại mắc phải những sai lầm chung mà không hề hay biết. Bài viết này sẽ đi sâu vào 9 sai lầm tài chính cá nhân phổ biến ở từng giai đoạn cuộc đời - từ tuổi 20 đầy nhiệt huyết đến tuổi 40 trưởng thành và sau đó - cùng với những lời khuyên hữu ích để bạn có thể vững vàng hơn trên con đường “làm giàu”.
| Bạn đọc lưu ý: Nội dung bài viết được tổng hợp dựa trên thông tin chung của thị trường, không đại diện cho duy nhất sản phẩm và dịch vụ của Techcombank. |
1. 9 sai lầm về tài chính cá nhân khi 20 - 30 tuổi & giải pháp
Độ tuổi 20 - 30 là giai đoạn đầy năng lượng, nhiệt huyết và cũng là lúc bạn bắt đầu xây dựng nền móng cho sự nghiệp và tài chính. Đây là thời điểm để học hỏi, trải nghiệm, nhưng cũng dễ mắc phải những sai lầm về tài chính cá nhân do thiếu kinh nghiệm hoặc quá tự tin.
|
STT |
Sai lầm |
Nguyên nhân |
Giải pháp |
|
1 |
Không lập ngân sách tài chính cá nhân |
Chưa hiểu về quản lý dòng tiền; chưa nhận thức được tầm quan trọng của ngân sách trong kiểm soát chi tiêu và lập kế hoạch tài chính dài hạn. |
Thiết lập ngân sách theo mô hình Zero-based budgeting hoặc 50/30/20, sử dụng ngân hàng số để quản lý tài chính, rà soát ngân sách hàng tháng và điều chỉnh định kỳ |
|
2 |
Chi tiêu vượt thu nhập |
Chi tiêu “fomo” vì ảnh hưởng của mạng xã hội; thiếu phân biệt giữa nhu cầu và mong muốn. |
Áp dụng phương pháp Pay Yourself First - trích tối thiểu 20% thu nhập để tiết kiệm/đầu tư trước khi chi tiêu; theo dõi chi tiêu hàng tuần để nhận diện thói quen lãng phí. |
|
3 |
Không xây dựng quỹ dự phòng (emergency fund) |
Chưa nhận thức rủi ro tài chính; chủ quan vì còn trẻ và chưa có gánh nặng tài chính lớn |
Dành từ 10 - 20% thu nhập hàng tháng xây dựng quỹ dự phòng 3 - 6 tháng chi phí thiết yếu |
|
4 |
Sử tín dụng tiêu dùng không hiệu quả |
Chưa hiểu đúng về chi phí tài chính; chưa quản lý hạn mức tín dụng hiệu quả |
Giới hạn sử dụng thẻ tín dụng dưới 30% hạn mức; ưu tiên thanh toán toàn bộ dư nợ hàng tháng; sử dụng chiến lược Debt Avalanche (trả nợ theo lãi suất cao trước) để giảm tổng chi phí lãi vay |
|
5 |
Chưa học đầu tư |
Sợ rủi ro hoặc hiểu nhầm cần nhiều tiền mới có thể đầu tư |
Học về đầu tư, thử sức với các kênh đầu tư rủi ro thấp như: chứng chỉ quỹ mở, ETF, hoặc tài khoản đầu tư định kỳ (DCA) |
|
6 |
Chưa có kế hoạch bảo vệ tài chính (bảo hiểm) |
Chủ quan với rủi ro sức khỏe; nhầm lẫn giữa bảo hiểm và tiết kiệm; chưa hiểu về bảo hiểm |
Mua bảo hiểm sức khỏe cơ bản, bảo hiểm tai nạn; cân nhắc bảo hiểm nhân thọ nếu có người phụ thuộc tài chính |
|
7 |
Chi tiêu chưa có mục đích |
Tiêu dùng theo cảm xúc. |
Xây dựng hệ giá trị cá nhân rõ ràng; thực hành phương pháp Minimalism tài chính – tập trung vào giá trị sử dụng và trải nghiệm thực sự cần thiết |
|
8 |
Thiếu kiến thức tài chính cá nhân |
Chưa được giáo dục tài chính; chưa chủ động học hỏi |
Tự học qua sách, tham gia khóa học tài chính online (Coursera, Udemy) hoặc theo dõi chuyên gia tài chính cá nhân đáng tin cậy |
|
9 |
Phụ thuộc tài chính vào gia đình |
Chưa tự chủ về tư duy tài chính, thiếu động lực xây dựng nền tảng độc lập kinh tế |
Lập kế hoạch tài chính cá nhân dài hạn (3 - 5 năm); đặt mục tiêu thu nhập và tiết kiệm rõ ràng; từng bước tự chi trả các khoản thiết yếu như thuê nhà, ăn uống, học tập |
Tuổi 20 - 30 là giai đoạn định hình thói quen tài chính, cần tránh sai lầm từ sớm sẽ giúp bạn vững vàng hơn trong tương lai.
2. 9 sai lầm về tài chính cá nhân khi 30 - 40 tuổi & giải pháp
Độ tuổi 30 - 40 là giai đoạn nhiều biến động: sự nghiệp thăng tiến, lập gia đình, có con, mua nhà. Đây là lúc trách nhiệm tài chính tăng lên đáng kể, đòi hỏi bạn phải có kế hoạch chi tiết và tầm nhìn dài hạn.
|
STT |
Sai lầm |
Nguyên nhân |
Giải pháp |
|
1 |
Thiếu kế hoạch tài chính trung và dài hạn |
Ưu tiên công việc và gia đình, chưa xác lập mục tiêu tài chính cụ thể |
Xây dựng kế hoạch tài chính giai đoạn 5 - 10 năm, bao gồm: nhà ở, giáo dục con, tích lũy hưu trí |
|
2 |
Tỷ lệ tiết kiệm chưa ổn định |
Thu nhập tăng nhưng chi tiêu tăng tương ứng; chưa áp dụng cơ chế tiết kiệm có hệ thống |
Thiết lập tỷ lệ tiết kiệm tối thiểu 25% thu nhập, áp dụng tiết kiệm tự động và phân bổ vào các công cụ tích lũy phù hợp |
|
3 |
Phụ thuộc hoàn toàn vào một nguồn thu nhập |
Chưa có kế hoạch đa dạng hóa thu nhập; phụ thuộc vào công việc toàn thời gian |
Phát triển thêm nguồn thu nhập bổ sung thông qua đầu tư định kỳ, tài sản cho thuê, hoặc dịch vụ chuyên môn |
|
4 |
Quản lý chi tiêu gia đình chưa hiệu quả |
Các khoản chi cố định và phát sinh không được kiểm soát theo ngân sách cụ thể |
Lập ngân sách theo nhóm mục tiêu chi tiêu; sử dụng công cụ theo dõi dòng tiền để đánh giá và điều chỉnh định kỳ |
|
5 |
Chiến lược đầu tư chưa rõ ràng |
Thiếu định hướng đầu tư dài hạn; danh mục phân bổ không nhất quán với mục tiêu tài chính |
Xác định khẩu vị rủi ro, thiết lập danh mục đầu tư theo nguyên tắc phân bổ tài sản; thực hiện tái cân bằng hàng năm |
|
6 |
Chưa chủ động tích lũy cho giai đoạn nghỉ hưu |
Tập trung vào các mục tiêu ngắn hạn, chưa tính toán nhu cầu tài chính sau tuổi lao động |
Ước tính nhu cầu tài chính sau nghỉ hưu; xây dựng kế hoạch tích lũy sớm bằng các kênh đầu tư dài hạn |
|
7 |
Danh mục bảo hiểm chưa phù hợp với nhu cầu bảo vệ |
Chưa đánh giá đầy đủ các rủi ro tài chính; lựa chọn sản phẩm bảo hiểm thiếu phân tích |
Rà soát danh mục bảo hiểm hiện có; lựa chọn sản phẩm bảo hiểm sức khỏe, nhân thọ, tai nạn phù hợp với trách nhiệm tài chính |
|
8 |
Chi tiêu chịu ảnh hưởng từ chuẩn mực xã hội |
Các quyết định tài chính bị chi phối bởi áp lực hình ảnh, môi trường mạng và kỳ vọng bên ngoài |
Xác lập tiêu chí tiêu dùng theo mục tiêu cá nhân và năng lực tài chính thực tế; hạn chế hành vi chi tiêu theo cảm xúc |
|
9 |
Thiếu đầu tư cho năng lực tài chính cá nhân |
Tập trung chuyên môn nghề nghiệp, chưa ưu tiên nâng cao hiểu biết về tài chính cá nhân |
Đầu tư thời gian để trang bị kiến thức về quản lý tài chính, đầu tư, và tích lũy tài sản thông qua sách, khóa học và tư vấn chuyên sâu |
Tuổi 30 - 40 là thời điểm xây dựng tài chính bền vững, cần kế hoạch cụ thể và tầm nhìn dài hạn.
3. 9 sai lầm về tài chính cá nhân sau độ tuổi 40 & giải pháp
Sau tuổi 40, bạn đã có nhiều kinh nghiệm sống và tài chính ổn định hơn. Giai đoạn này tập trung vào việc bảo toàn và phát triển tài sản, chuẩn bị cho tuổi nghỉ hưu an nhàn và có thể hỗ trợ thế hệ sau.
|
STT |
Sai lầm |
Nguyên nhân |
Giải pháp |
|
1 |
Không rà soát tổng thể tình hình tài chính cá nhân |
Tài sản tích lũy rải rác, thiếu cập nhật giá trị ròng và dòng tiền |
Thực hiện đánh giá tài chính định kỳ; lập bảng cân đối cá nhân và kế hoạch dòng tiền tối thiểu mỗi năm |
|
2 |
Chưa ưu tiên tích lũy cho giai đoạn nghỉ hưu |
Tập trung vào chi tiêu ngắn hạn, chưa xác định rõ nhu cầu sau tuổi lao động |
Xác định mục tiêu nghỉ hưu cụ thể; tăng tỷ lệ tích lũy dài hạn và ưu tiên tài sản tạo dòng tiền ổn định |
|
3 |
Tiếp tục đầu tư với mức rủi ro không phù hợp độ tuổi |
Duy trì thói quen đầu tư tăng trưởng cao, chưa điều chỉnh theo chu kỳ tài chính cá nhân |
Tái cấu trúc danh mục đầu tư theo khẩu vị rủi ro mới; tăng tỷ trọng tài sản có tính ổn định |
|
4 |
Tài sản phân bổ kém thanh khoản, thiếu linh hoạt |
Tập trung vào bất động sản hoặc tài sản khó chuyển đổi |
Xây dựng kế hoạch rút vốn từng phần; phân bổ lại tài sản theo độ linh hoạt và mục tiêu sử dụng |
|
5 |
Chi tiêu duy trì theo thói quen cũ, không phù hợp với giai đoạn tài chính hiện tại |
Mức sống và cấu trúc chi tiêu không thay đổi theo thực tế thu nhập và kế hoạch nghỉ hưu |
Rà soát lại cơ cấu chi tiêu; điều chỉnh mức sống theo khả năng tích lũy và kế hoạch trung hạn |
|
6 |
Không dự phòng đủ cho chi phí chăm sóc sức khỏe |
Chủ quan với rủi ro sức khỏe và xu hướng tăng chi phí y tế theo tuổi |
Xây dựng quỹ dự phòng y tế trung hạn; dành riêng ngân sách cho chăm sóc sức khỏe ngoài bảo hiểm công |
|
7 |
Không nắm rõ quyền lợi hưu trí và bảo hiểm xã hội |
Chưa tìm hiểu hoặc theo dõi thông tin cập nhật về lương hưu, bảo hiểm xã hội |
Chủ động tra cứu quyền lợi từ cơ quan có thẩm quyền; tính toán dòng tiền nhận được sau nghỉ hưu để lập kế hoạch phù hợp |
|
8 |
Không lên kế hoạch cho cuộc sống hưu trí phi tài chính |
Tập trung hoàn toàn vào yếu tố tài chính, chưa định hình lối sống sau nghỉ hưu |
Thiết lập kế hoạch sinh hoạt sau nghỉ hưu: hoạt động cộng đồng, sở thích cá nhân, học tập, du lịch hoặc công việc không vì thu nhập |
|
9 |
Không cập nhật kiến thức tài chính mới |
Dựa vào kinh nghiệm cũ, ít tiếp cận xu hướng và công cụ mới |
Nâng cao hiểu biết thông qua tài liệu chuyên sâu, cố vấn độc lập hoặc chương trình huấn luyện tài chính cá nhân |
Dù bạn đang ở độ tuổi nào, việc nhận diện và khắc phục 9 sai lầm tài chính cá nhân là bước đi quan trọng để xây dựng một tương lai vững chắc. Quản lý tài chính là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự kiên nhẫn, học hỏi không ngừng và khả năng thích nghi. Chỉ cần chủ động và có kế hoạch, bạn hoàn toàn có thể làm chủ tài chính của mình và đạt được những mục tiêu lớn trong cuộc sống.
Khách hàng lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo và có thể thay đổi theo từng thời điểm. Để cập nhật chính sách mới nhất của Techcombank, quý khách vui lòng truy cập website https://techcombank.com hoặc liên hệ các phương thức dưới đây:
