Kiểm tra thật – giả là thói quen phổ biến khi mua vàng làm tài sản tích trữ hoặc trang sức. Tuy nhiên, không ít người vẫn tin tưởng vào các mẹo thử vàng mà chưa hiểu rõ tính chính xác và rủi ro tiềm ẩn. Bài viết dưới đây sẽ nhận xét các cách thử vàng tại nhà phổ biến nhất, đồng thời chỉ ra những lưu ý quan trọng để bảo vệ sản phẩm và giá trị đầu tư.
|
Bạn đọc lưu ý: Nội dung đề cập trong bài viết được tổng hợp dựa trên thông tin chung của thị trường, không đại diện cho duy nhất các sản phẩm và dịch vụ của Techcombank. |
1. 5 cách thử vàng tại nhà thường được khuyên dùng
|
Cảnh báo quan trọng: Các phương pháp thử tại nhà chỉ mang tính tham khảo, không thể chính xác 100% và có thể gây trầy xước hoặc hư hỏng trang sức. Cách an toàn và chính xác nhất là mang vàng đến tiệm kim hoàn uy tín để kiểm định bằng máy móc chuyên dụng. |
1.1. Kiểm tra bằng quan sát
Đây là phương pháp kiểm tra cơ bản:
- Tìm dấu khắc (Hallmark): Vàng thật (đặc biệt là trang sức) thường có dấu khắc nhỏ thể hiện hàm lượng vàng (Karat) hoặc tuổi vàng. Các ký hiệu phổ biến bao gồm:
- 10K hoặc 417 (41,7% vàng)
- 14K hoặc 585 (58,3% hoặc 58,5% vàng)
- 18K hoặc 750 (75% vàng)
- 24K, 999 hoặc 9999 (vàng nguyên chất)
- Kiểm tra độ mòn và phai màu: Vàng là kim loại bền, không bị oxy hóa hay rỉ sét. Cần kiểm tra kỹ tại các khu vực chịu nhiều ma sát (như cạnh, móc khóa)
- Nếu lớp mạ bị bong tróc, lộ ra một kim loại có màu khác (như đồng, bạc, hoặc đen) bên dưới, đó chắc chắn là vàng giả hoặc vàng mạ
- Vàng thật (kể cả vàng hợp kim như 18K, 14K) sẽ có màu đồng nhất xuyên suốt, ngay cả khi bị mài mòn
Vàng thật luôn có dấu khắc nhỏ thể hiện hàm lượng vàng.
1.2. Thử nghiệm bằng nam châm
- Quy trình: Sử dụng một thỏi nam châm có lực hút tương đối mạnh. Đưa nam châm lại gần sản phẩm.
- Kết quả:
- Vàng thật không có từ tính và sẽ không bị nam châm hút.
- Nếu sản phẩm bị nam châm hút, chắc chắn đó là vàng giả (có lõi sắt hoặc kim loại từ tính khác).
- Lưu ý: Nếu sản phẩm không bị hút, cũng chưa thể khẳng định 100% là thật, vì nhiều kim loại khác dùng để làm giả vàng (như đồng, nhôm) cũng không có từ tính
Thử vàng bằng nam châm.
1.3. Chà trên gốm sứ không tráng men
- Quy trình: Sử dụng một bề mặt gốm hoặc sứ không tráng men (ví dụ: phần đáy nhám, không tráng men của bát, đĩa sứ). Chà nhẹ sản phẩm vàng lên bề mặt đó
- Kết quả:
- Vàng thật: Sẽ để lại một vệt màu vàng (tương ứng màu của vàng)
- Vàng giả: Sẽ để lại một vệt màu đen hoặc xám
- Lưu ý: Phương pháp này có thể gây trầy xước nhẹ cho sản phẩm
1.4. Thử bằng giấm ăn
- Quy trình: Nhỏ vài giọt giấm trắng (giấm gạo) trực tiếp lên bề mặt vàng tại một vị trí kín đáo và quan sát trong vài phút
- Kết quả:
- Vàng thật: Sẽ không có bất kỳ phản ứng hóa học nào, không đổi màu
- Vàng giả (hợp kim rẻ tiền): Bề mặt kim loại có thể sủi bọt nhẹ hoặc đổi sang màu xanh, đen
Thử vàng bằng giấm ăn.
1.5. Kiểm tra tỷ trọng (Đo lường vật lý)
Đây là phương pháp khoa học và có độ chính xác cao nhất có thể thực hiện tại nhà, nhưng yêu cầu phải có cân tiểu ly (đo được gram) và cốc đo lường (đo được ml). Phương pháp này chỉ áp dụng hiệu quả cho vàng khối, không áp dụng cho trang sức rỗng hoặc có đính đá.
- Nguyên lý: Vàng thật có tỷ trọng rất cao (vàng 24K ~ 19.3 g/cm³)
- Quy trình:
- Cân trọng lượng chính xác của sản phẩm (Khối lượng - M)
- Đổ nước vào cốc đo, ghi lại mực nước ban đầu (V1)
- Thả ngập hoàn toàn sản phẩm vào nước (không để chạm đáy hoặc thành), ghi lại mực nước mới (V2)
- Tính thể tích của vật: V = V2 - V1 (với 1 ml = 1 cm³)
- Tính tỷ trọng: D = M / V
- Kết quả: So sánh tỷ trọng tính được với tỷ trọng chuẩn của vàng. Nếu kết quả gần với các con số này thì khả năng cao là vàng thật:
- Vàng 24K: ~19.3 g/cm³
- Vàng 18K: ~15.2 – 15.6 g/cm³
- Vàng 14K: ~12.9 – 13.6 g/cm³
|
Các phương pháp KHÔNG nên tự thực hiện:
- Dùng răng cắn: Phương pháp này không chính xác, có thể gây hư hỏng răng và làm hỏng sản phẩm. Một số kim loại mềm khác (như chì) cũng có thể để lại dấu răng
- Dùng Axit Nitric (HNO3): Đây là hóa chất ăn mòn cực kỳ nguy hiểm, có thể gây bỏng nặng và sẽ phá hủy bề mặt trang sức. Đây là phương pháp chuyên nghiệp nhưng phải được thực hiện bởi thợ kim hoàn có dụng cụ bảo hộ và đá thử chuyên dụng
|
Không nên thử vàng bằng cách cắn vàng.
2. Có nên thử vàng tại nhà?
Không nên. Mặc dù có nhiều phương pháp dân gian được chia sẻ, nhưng các chuyên gia kim hoàn luôn khuyến cáo bạn không nên tự ý thử vàng tại nhà vì:
- Không chính xác tuyệt đối: Các phương pháp thử tại nhà (như dùng nam châm, gốm sứ, giấm) chỉ mang tính sơ bộ. Vàng giả (vàng mạ, vàng lõi kim loại khác) ngày càng được chế tác tinh vi, có thể dễ dàng vượt qua các bài kiểm tra đơn giản này
- Nguy cơ làm hỏng sản phẩm: Các phương pháp như cọ xát trên gốm, thử axit (kể cả giấm), hoặc các phương pháp vật lý khác đều có thể gây trầy xước, móp méo, hoặc ăn mòn. Những tác động này có thể làm hỏng vĩnh viễn bề mặt trang sức và làm giảm giá trị của sản phẩm
- Thiếu chuyên môn và thiết bị: Việc kiểm định vàng đòi hỏi kiến thức, kinh nghiệm và các dụng cụ đo lường chuyên dụng (máy đo quang phổ, cân tỷ trọng chính xác) mà gia đình thường không có
Cách tốt nhất, an toàn và chính xác nhất để biết tuổi vàng và chất lượng vàng là mang sản phẩm đến các tiệm vàng hoặc công ty vàng bạc đá quý uy tín. Họ có máy móc chuyên dụng (như máy quang phổ) để kiểm tra mà không làm hỏng sản phẩm.
Nên thử vàng tại các tiệm kim hoàn có tiếng.
3. Lưu ý khi thử vàng tại tiệm vàng
Khi mang vàng đi kiểm định chuyên nghiệp, cần lưu ý những điểm sau:
- Ưu tiên phương pháp không phá hủy: Luôn yêu cầu hoặc ưu tiên các phương pháp kiểm định không gây hỏng hóc, trầy xước sản phẩm, ví dụ như dùng máy quang phổ (máy đo tuổi vàng bằng tia X)
- Chọn nơi kiểm định uy tín: Chỉ nên mang vàng đến các cửa hàng, thương hiệu vàng bạc đá quý lớn, có uy tín và có trang thiết bị hiện đại để đảm bảo kết quả chính xác
- Yêu cầu quan sát trực tiếp: Khi mang vàng đi kiểm định, hãy yêu cầu được quan sát trực tiếp toàn bộ quá trình để đảm bảo sản phẩm của bạn không bị nhầm lẫn hay tráo đổi
- Cẩn trọng với trang sức đính đá: Các phương pháp thử (đặc biệt là đo tỷ trọng) sẽ không chính xác nếu trang sức có đính đá quý, kim cương. Trọng lượng và thể tích của đá sẽ làm sai lệch hoàn toàn kết quả tính toán hàm lượng vàng
Thử vàng tại nhà có thể giúp người dùng nhận biết sơ bộ, nhưng không thể thay thế kết quả kiểm định chuyên nghiệp. Việc tự ý thử bằng các phương pháp vật lý hoặc hóa học có thể làm hỏng trang sức, thậm chí khiến sản phẩm mất giá trị. Để đảm bảo an toàn, bạn nên mang vàng đến các cửa hàng hoặc trung tâm kiểm định uy tín có thiết bị đo tuổi vàng bằng máy quang phổ hoặc tia X. Đây là giải pháp chính xác, an toàn và được khuyến nghị bởi các chuyên gia tài chính.
Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo và có thể thay đổi theo từng thời điểm. Để cập nhật chính sách sản phẩm của Techcombank chính xác nhất, vui lòng truy cập các trang sản phẩm từ website Techcombank hoặc liên hệ các phương thức dưới đây: