Báo cáo Tháng 01: Kinh tế Việt Nam nhìn từ giá hàng hóa giảm

 

 

Giá năng lượng và nhiều hàng hóa trên thị trường thế giới giảm mạnh

Giá dầu thô giảm gần 50% so với mức đỉnh 2014, khiến các chế phẩm từ dầu thô như xăng dầu, phân bón, nhựa, hóa chất cũng trong xu hướng giảm tương đối.

Nhiều hàng hóa nguyên liệu như nông sản, kim loại, bông sợi, cao su cũng trong xu hướng giảm mạnh.
 

 

Giá xăng dầu giảm có tác động như một gói kích thích tài khóa cho người tiêu dùng và doanh nghiệp

Giá trị xuất khẩu dầu thô và nhập khẩu xăng dầu thành phẩm tại Việt Nam khá cân bằng, nên lợi thế hay bất lợi trong thương mại về mặt hàng này khi giá giảm là khó xác định và nếu có, sẽ không đáng kể.

Tuy nhiên, nếu xét trong phạm vi riêng Việt Nam, sẽ có sự chuyển dịch lợi ích giữa các thành phần kinh tế.

-    Các công ty, dự án khai thác dầu thô và ngân sách nhà nước là những đối tượng chịu thiệt hại nếu giá dầu giảm. Với chi phí sản xuất 1 thùng dầu khoảng từ 40-70$/thùng, một số dự án khai thác đã tạm thời bị lỗ với mức giá dầu hiện dưới 55$/thùng. Ngân sách nhà nước cũng hụt thu thuế hàng chục nghìn tỷ đồng từ khai thác dầu thô và từ tiêu thụ xăng dầu, do các khoản thuế căn cứ trên giá bán dầu thô hoặc giá nhập khẩu xăng dầu thực tế.

-    Trong khi đó, người tiêu dùng và các ngành nghề sử dụng đầu vào là xăng dầu sẽ hưởng lợi. Với lượng xăng dầu tiêu thụ một năm ước tính khoảng 13 triệu tấn, nếu giá xăng dầu trong nước trung bình 2015 duy trì ở mức hiện tại (17,570 đồng/lít đối với xăng RonA92), người tiêu dùng và doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được một khoản tương đương 100 nghìn tỷ đồng so với số tiền phải bỏ ra để mua cùng một lượng xăng dầu như trong năm 2014.

Như vậy tác động của việc giá xăng dầu giảm có thể so sánh với một gói tài khóa kích cầu mà Ngân sách dành cho người tiêu dùng và doanh nghiệp. Ngân sách tạm thời bị giảm thu và tăng thâm hụt, trong khi người tiêu dùng và doanh nghiệp có thêm tiền để chi tiêu và đầu tư.

Nếu Chính phủ không thắt chặt chi tiêu và Việt Nam không giảm sản lượng khai thác dầu thô, nền kinh tế nhìn chung sẽ tăng trưởng mạnh mẽ hơn do cầu tiêu dùng và cầu đầu tư cùng tăng lên. Sử dụng phương pháp tỷ lệ vốn trên sản lượng tăng thêm (ICOR), chúng tôi ước tính nếu toàn bộ 95 nghìn tỷ đồng để tái đầu tư, GDP sẽ tăng thêm 0.5%. Còn nếu một nửa để chi tiêu và một nửa để đầu tư, GDP 2015 sẽ tăng thêm 0.35% so với mức tăng trưởng khi giá dầu duy trì như 2014.
 

 

Các doanh nghiệp có đầu vào sử dụng nhiều xăng dầu và chế phẩm từ dầu thô sẽ được lợi, theo ước tính của chúng tôi:

+ Giá xăng dầu trong nước hiện giảm khoảng 25% so với mức trung bình năm 2014, các ngành nghề được lợi nhiều nhất là các loại hình vận tải (tổng chi phí giảm khoảng 9%), đánh bắt thủy sản (tổng chi phí giảm khoảng 8%), sản xuất thủy tinh, đá cát sỏi (tổng chi phí giảm khoảng 3.2%), dịch vụ lữ hành, kho bãi hậu cần (tổng chi phí giảm khoảng 3%).

Các ngành sản xuất sản phẩm chiết xuất từ dầu mỏ, sản xuất khí đốt tự nhiên cũng được giảm chi phí đầu vào tuy nhiên giá đầu ra của những sản phẩm này trên thị trường thế giới cũng ít nhiều giảm theo giá dầu, nên lợi ích từ giá dầu giảm là không đáng kể.

Mặc dù vậy, những ngành sử dụng chế phẩm từ dầu mỏ như phân bón, hóa chất từ dầu mỏ, nhựa, v.v… sẽ được lợi.

+ Giá các loại hóa chất chiết xuất từ dầu mỏ hiện đang giảm 50% so với trung bình trong năm. Các ngành chế biến sẽ tiết kiệm được nhiều chi phí, đặc biệt là khai thác xử lý nước, sơ chế da, lông thú, vali, túi xách, thủy tinh và sản phẩm từ thủy tinh, giấy và sản phẩm từ giấy, sản xuất sợi, sản phẩm dệt, giầy dép.

+ Giá phân bón hiện đang giảm 10% so với trung bình năm. Các ngành sử dụng nhiều phân bón như cà phê, chè, mía, thóc, cao su, cây lâu năm và hàng năm sẽ tiết kiệm được tổng chi phí từ 2%-3%.

+ Giá nhựa hiện đang giảm khoảng 20%. Các ngành sử dụng nhiều nhựa bao gồm sản xuất sản phẩm nhựa, thiết bị, dụng cụ, vật liệu y tế, sản phẩm từ cao su, sản xuất sợi, sản phẩm dệt, phương tiện vận tải sẽ có tổng chi phí giảm từ 2%-8%.
 

 

Các doanh nghiệp xuất khẩu những mặt hàng giá hàng hóa giảm trên thị trường thế giới sẽ gặp bất lợi trong khi những doanh nghiệp nhập khẩu những mặt hàng này sẽ được lợi

Nếu tỷ giá được giữ ổn định và giá tiếp tục duy trì ở mức thấp như hiện nay, nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực sẽ gặp khó khăn trong 2015 như xuất khẩu gạo (giá hiện giảm 15% so với trung bình 2014), thủy sản (giảm 17%), cà phê (giảm 10%), cao su (giảm 40%), sắt thép (giảm 26%).

Trong khi đó, các doanh nghiệp nhập khẩu các mặt hàng có giá giảm sẽ được lợi như nhập khẩu sắt thép (giá giảm 26%), chất dẻo nguyên liệu (giảm 10%), bông các loại (giảm 27%), sữa (giảm 29%), đậu tương (giảm 21%). Trái lại, những doanh nghiệp sử dụng nguyên vật liệu trong nước để sản xuất sẽ gặp bất lợi trong cạnh tranh giá đầu ra với doanh nghiệp nhập khẩu.
 

 

Ngay cả khi giá hàng hóa phục hồi trở lại thì mức giá trung bình 2015 dự báo sẽ vẫn thấp hơn mức trung bình của năm 2014

Hiện tại, giá dầu và nhiều hàng hóa đang trong xu hướng giảm. Chúng tôi cho rằng giá dầu Brent có thể tiếp tục giảm thêm về vùng dưới 50$/thùng do áp lực đồng Mỹ mạnh lên vẫn hiện hữu, kế hoạch Fed nâng lãi suất khả năng cao sẽ xảy ra trong 2015.

Nhưng nếu giảm sâu dưới 45$/thùng giá dầu sẽ khó duy trì lâu dưới mức này, do giá dầu ở mức quá thấp sẽ co hẹp nguồn cung bởi nhiều dự án khai thác dầu đóng cửa vì thua lỗ. Đồng thời kinh tế một số nước lớn sử dụng nhiều dầu mỏ kỳ vọng sẽ lấy lại đà tăng trưởng nhờ chi phí năng lượng giảm đặc biệt là Trung Quốc và Nhật Bản, khiến giá dầu và hàng hóa có thể phục hồi.

Tuy nhiên, ngay cả khi giá nhiều hàng hóa phục hồi trở lại thì mức giá trung bình 2015 dự báo sẽ vẫn thấp hơn mức trung bình của năm 2014.
 

 

 

LỊCH CÔNG BỐ CÁC CHỈ SỐ KINH TẾ

 

MIỄN TRỪ TRÁCH NHIỆM
Báo cáo này (“Báo cáo”) do Ngân hàng thương mại Cổ phần Kỹ thương Việt Nam (“Techcombank”) soạn thảo nhằm mục đích cung cấp thông tin cho Khách hàng của Techcombank. Khách hàng có thể sao chép hoặc trích dẫn trực tiếp hoặc gián tiếp một phần hay toàn bộ Báo cáo này với điều kiện việc sao chép, trích dẫn phải giữ đúng bản quyền và ghi chú rõ ràng về bản quyền của Techcombank.
Báo cáo này được xây dựng dựa trên các ý kiến chuyên nghiệp được đưa ra một cách cẩn trọng, độc lập và căn cứ vào các nguồn thông tin được cho là đáng tin cậy vào ngày ban hành Báo cáo này. Tuy nhiên, mọi nhận định trong Báo cáo này đều là ý kiến riêng của tác giả. Techcombank không cam kết và bảo đảm về sự chính xác, kịp thời, hoàn chỉnh và ổn định của các thông tin trong báo cáo dưới bất kỳ tình huống nào. Techcombank không có nghĩa vụ phải cập nhật, điều chỉnh, bổ sung thông tin sau khi báo cáo được phát hành.
Báo cáo này không phải là và không được coi là hoạt động tư vấn hoặc là các khuyến nghị hoặc ý kiến tư vấn đầu tư, tài chính, tư vấn mua, bán bất kỳ sản phẩm nào hoặc tư vấn cho bất cứ hoạt động kinh doanh nào và không nhằm mục đích phục vụ lợi ích của bất kỳ cá nhân/tổ chức nào, bao gồm cả Techcombank và/hoặc các chi nhánh và công ty con của Techcombank. Khách hàng được khuyến cáo nên coi những thông tin được cung cấp trong báo cáo như là một nguồn thông tin tham khảo và Khách hàng nên sử dụng dịch vụ tư vấn, luật sư chuyên nghiệp khi đưa ra các quyết định kinh doanh, đầu tư của mình. Techcombank, tác giả báo cáo, lãnh đạo và/hoặc nhân viên của Techcombank sẽ không chịu bất kỳ trách nhiệm nào đối với bất cứ cá nhân, tổ chức nào liên quan đến báo cáo này trong bất kỳ tình huống nào.
Nếu khách hàng có bất kỳ bình luận, câu hỏi hoặc mối quan tâm đặc biệt nào về các thông tin đề cập trong báo cáo xin liên hệ với chúng tôi theo thông tin liên hệ sau:
Phòng phân tích Kinh tế và Thị trường
Khối nguồn vốn và thị trường tài chính – Ngân hàng Kỹ thương Việt Nam
Tầng 18, 191 Bà Triệu, Hai Bà Trưng, Hà Nội
Email: KNV-PhongPhantichKinhtevaThiTruong@techcombank.com.vn