So sánh mã QR và mã vạch: Đặc điểm, tính ứng dụng và ưu nhược điểm

Tiêu chí

Mã QR (QR Code)

Mã vạch (Barcode)

Khái niệm

Mã QR (Quick Response code - Mã phản hồi nhanh) hay còn gọi là mã vạch ma trận (matrix-barcode) là dạng mã vạch hai chiều (2D) có thể được đọc bởi một máy đọc mã vạch, điện thoại có chức năng chụp ảnh hoặc ứng dụng chuyên biệt để quét mã QR.

Mã vạch (hay mã vạch 1D) là hình thức mã hóa dữ liệu trong hình dạng dải đường sọc và khoảng trống song song. Mã vạch được đọc bằng máy quét mã vạch hoặc máy đọc mã vạch để trích xuất thông tin.

Bố cục

Các chấm vuông trên ô vuông xen kẽ.

Các đường thẳng sắp xếp dọc và song song với nhau. 

Có thêm dãy số bên dưới tùy trường hợp.

Hình ảnh

Khả năng lưu trữ dữ liệu

Chứa tối đa 4269 ký tự chữ và số, hoặc 7089 ký tự số, lưu trữ dữ liệu chi tiết về sản phẩm, đường dẫn tới các đường link hoặc hình ảnh.

Chứa 8 - 30 ký tự mã hóa ở định dạng số hoặc chữ, lưu trữ dữ liệu về mã số sản phẩm, giá sản phẩm, khu vực sản xuất.

Tốc độ xử lý 

Quét dễ dàng và nhanh chóng ở mọi góc độ theo cả chiều dọc và chiều ngang, tốc độ phản hồi gần như tức thì.

Tốc độ đọc khá chậm, mã vạch phải đảm bảo rõ nét và góc quét phải được căn chuẩn theo chiều ngang.

Tính bảo mật

Cao, mỗi QR code được làm ra đều là duy nhất và không thể sử dụng cho đối tượng khác, ngoài ra thông tin mã hóa cho mã QR có thể thay đổi theo thời gian.

Thấp, chỉ gồm hình ảnh đường sọc và con số nên dễ bị làm nhái, sao chép.

Độ bền và khả năng khôi phục dữ liệu

Mã hóa dữ liệu 2 chiều, có thể tự sửa lỗi và khôi phục dữ liệu nếu có lỗi bề mặt, ngoài ra khi bị xước nhẹ vẫn có thể quét, biên độ sai số tối đa chỉ 30%

Truy xuất dữ liệu 1 chiều, nếu có hỏng hóc, rách hay xước mờ thì không thể sử dụng tiếp và không thể khôi phục dữ liệu.

Thiết bị quét

Quét dễ dàng với điện thoại thông minh và mọi thiết bị điện tử có camera.

Sử dụng máy quét quang học và các thiết bị chuyên dụng.

Tính ứng dụng

• Lưu trữ thông tin chi tiết về nguồn gốc hàng hóa.
• Trở thành tem truy xuất nguồn gốc, chống hàng giả, hàng nhái.
• Lưu trữ thông tin chi tiết về cá nhân, đối tượng.
• Truy cập các website 1 cách nhanh chóng.
• Cổng đăng nhập trực tuyến tiện lợi.
• Hỗ trợ thanh toán giao dịch nhanh chóng.

• Kiểm soát lưu thông hàng hóa.
• Quản lý số lượng sản phẩm còn tồn kho.
• Kiểm tra vị trí của sản phẩm trong kho, cửa hàng
• Làm vé máy bay, tàu, xe... (chì dành cho dạng barcode 2D).
• Xác thực nguồn gốc của sản phẩm, kiểm tra hàng thật/giả.

Đánh giá

Mã QR

Mã vạch

Ưu điểm

• Dễ dàng quét bằng thiết bị di động.
• Dễ dàng thu phóng kích thước mà không ảnh hưởng tới khả năng quét.
• Khả năng lưu trữ thông tin lớn và đa dạng các loại dữ liệu.
• Có thể khôi phục lại dữ liệu nếu bề mặt bị trầy xước hoặc hư hỏng.
• Quét ở mọi góc độ vẫn có thể đọc thông tin.
• Tính bảo mật gần như tuyệt đối, cá nhân hóa thông tin cho từng đối tượng.
• Tính ứng dụng cao, có thể sử dụng trong quảng cáo, thanh toán, truy cập thông tin sản phẩm, đặt hàng, và nhiều mục đích khác.

• Dễ dàng tra cứu bằng dãy số nếu hình ảnh mã vạch bị lỗi.
• Quen thuộc với hoạt động thanh toán, hỗ trợ tính tiền hóa đơn nhanh chóng.
• Phù hợp cho quản lý hàng hóa trong ngành bán lẻ và xuất nhập khẩu.

Nhược điểm

• Không có thông tin thay thế để tra cứu nếu hình ảnh QR bị lỗi.
• Dễ bị sử dụng để làm giả/chứa liên kết độc hại, người dùng cần cảnh giác khi quét mã QR từ nguồn không tin cậy.
• Mã QR thường yêu cầu kết nối internet để truy cập thông tin hoặc tài liệu mà nó trỏ đến.

• Cần sử dụng thiết bị chuyên dụng nếu muốn quét mã vạch nâng cao.
• Không thể quét nếu không đặt trên một mặt phẳng hay mã vạch bị mờ, xước.
• Cần quét ở vị trí thẳng và khoảng cách gần.
• Dễ bị sao chép và sử dụng cho mặt hàng, sản phẩm khác, không cá nhân hóa cho 1 đối tượng.