CIR là gì? Cách tính chỉ số CIR trong ngân hàng

CIR là gì? Đây là câu hỏi mà bất cứ nhà đầu tư hay người quan tâm đến lĩnh vực tài chính, ngân hàng đều cần biết. Vậy cụ thể CIR có ý nghĩa gì, được tính như thế nào và tại sao nó lại quan trọng đối với các nhà đầu tư? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.

1. CIR là gì?

CIR (tiếng Anh là: Cost to Income Ratio) là Tỷ lệ chi phí trên thu nhập. Đây là một chỉ số tài chính cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng, thường được các ngân hàng và tổ chức tài chính sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động cũng như khả năng quản lý chi phí.

Nói cách khác, CIR cho biết mỗi đồng thu nhập mà ngân hàng tạo ra phải chi bao nhiêu đồng để duy trì hoạt động. Chỉ số này càng thấp, tức ngân hàng càng hiệu quả trong việc kiểm soát chi phí so với doanh thu. Ngược lại, CIR cao đồng nghĩa với chi phí vận hành quá lớn, có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận.

CIR là một trong những chỉ số quan trọng trong lĩnh vực tài chính nói chung.

2. Công thức tính chỉ số CIR trong ngân hàng (Cost to Income Ratio)

Công thức tính chỉ số CIR trong lĩnh vực ngân hàng được xác định như sau:

Trong đó:

1. Tổng chi phí hoạt động: Bao gồm các chi phí cố định (như tiền lương, thuê mặt bằng, chi phí khấu hao, chi phí hành chính…). Lưu ý: Chi phí này không bao gồm chi phí dự phòng rủi ro tín dụng.
2. Tổng doanh thu hoạt động: Là tổng thu nhập thu được từ các hoạt động kinh doanh chính của ngân hàng, bao gồm:

• Thu nhập lãi thuần
• Lãi thuần từ hoạt động dịch vụ
• Lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối
• Lãi thuần từ mua bán chứng khoán…

Ví dụ minh họa: Giả sử Ngân hàng A có:

• Tổng chi phí hoạt động: 20,000 tỷ VND
• Tổng doanh thu hoạt động: 80,000 tỷ VND

CIR (%) = 20,000 tỷ VND / 80,000 tỷ VND x 100 = 25%

Điều này có nghĩa là cứ 100 VND doanh thu mà Ngân hàng A tạo ra, thì có 25 VND được dùng để chi trả cho các hoạt động vận hành của ngân hàng.

CIR càng thấp thể hiện hiệu quả trong việc kiểm soát chi phí so với doanh thu.

3. Ý nghĩa và vai trò của chỉ số CIR đối với ngân hàng

Chỉ số CIR (Cost to Income Ratio) không chỉ là một con số thống kê, mà còn là công cụ quan trọng để đánh giá sức khỏe và hiệu suất hoạt động của ngân hàng. Việc hiểu rõ CIR giúp cả nhà quản lý lẫn nhà đầu tư nắm bắt hiệu quả kinh doanh và tiềm năng lợi nhuận của một tổ chức tài chính.

3.1. Đánh giá hiệu suất hoạt động của ngân hàng

CIR giúp đo lường mức độ hiệu quả trong việc quản lý chi phí để tạo ra doanh thu. Khi CIR thấp, điều này chứng tỏ ngân hàng sử dụng nguồn lực hiệu quả, tránh lãng phí và tối ưu hóa lợi nhuận. Ngược lại, CIR cao là tín hiệu cảnh báo chi phí vận hành đang vượt kiểm soát, có thể gây áp lực lên lợi nhuận và sức khỏe tài chính.

3.2. Hỗ trợ quản trị và lập chiến lược

Các nhà quản lý ngân hàng cũng dựa vào CIR để thiết lập mục tiêu phát triển, tối ưu hóa chi phí và tăng doanh thu. Bên cạnh đó, CIR còn phản ánh tình hình hoạt động chung của ngành ngân hàng và phần nào phản ánh sức khỏe của nền kinh tế. Chỉ số này giúp ngân hàng điều chỉnh chiến lược kinh doanh, cân đối giữa chi phí và thu nhập, từ đó duy trì hiệu quả bền vững.

3.3. Cơ sở cho quyết định đầu tư

Đối với nhà đầu tư, CIR là một chỉ số quan trọng để so sánh hiệu quả hoạt động giữa các ngân hàng trong cùng ngành. Ngân hàng có CIR thấp và ổn định thường được đánh giá là có khả năng quản trị tốt, kiểm soát chi phí hiệu quả và tiềm năng sinh lời cao. Do đó, CIR trở thành một trong những tiêu chí quan trọng khi lựa chọn ngân hàng để đầu tư.

CIR là chỉ số được nhiều nhà đầu tư quan tâm.

4. Chỉ số CIR bao nhiêu là tốt?

Không có một con số lý tưởng tuyệt đối, vì CIR có thể khác nhau tùy thuộc vào mô hình kinh doanh, chiến lược phát triển và quy mô của từng ngân hàng.

Tuy nhiên, trong ngành ngân hàng, các chuyên gia tài chính thường đánh giá:

• CIR dưới 40%: Đây được xem là mức tốt, phản ánh ngân hàng đang kiểm soát chi phí hiệu quả, tối ưu hóa nguồn lực và có khả năng sinh lời cao.
• CIR từ 40% - 50%: Mức chấp nhận được, hoạt động ngân hàng ổn định nhưng vẫn còn dư địa để tối ưu chi phí.
• CIR trên 50%: Cảnh báo chi phí đang chiếm tỷ trọng cao, có thể do quản lý chi phí chưa hiệu quả hoặc doanh thu chưa tương xứng với quy mô chi tiêu.
• Trên 60%: Rất đáng chú ý, cho thấy chi phí đang ăn mòn lợi nhuận, có thể là dấu hiệu của quản trị yếu kém hoặc mô hình kinh doanh chưa tối ưu.

Lưu ý, các ngân hàng đang trong giai đoạn đầu tư mạnh vào công nghệ, chuyển đổi số hoặc mở rộng mạng lưới có thể ghi nhận CIR cao tạm thời. Tuy nhiên, mục tiêu dài hạn luôn là tối ưu hóa chi phí để CIR giảm xuống mức lý tưởng.

5. Các yếu tố ảnh hưởng đến CIR

Chỉ số CIR của một ngân hàng không chỉ phản ánh tình hình chi phí và doanh thu hiện tại mà còn chịu tác động từ nhiều yếu tố:

• Quy mô và chiến lược hoạt động: Ngân hàng mở rộng chi nhánh, tăng đầu tư vào công nghệ sẽ tạm thời làm chi phí hoạt động tăng, từ đó làm CIR cao hơn.
• Hiệu quả quản trị: Khả năng kiểm soát chi phí hành chính, chi phí nhân sự và tối ưu hóa quy trình vận hành của đội ngũ quản lý ảnh hưởng trực tiếp đến CIR.
• Tăng trưởng doanh thu: Nếu doanh thu tăng nhanh hơn chi phí, CIR sẽ giảm, thể hiện ngân hàng đang vận hành hiệu quả; ngược lại, CIR sẽ tăng nếu chi phí tăng nhanh mà doanh thu chưa tương xứng.
• Môi trường kinh tế vĩ mô: Lãi suất, tỷ giá và tình hình kinh tế chung đều tác động đến cả thu nhập và chi phí, gián tiếp ảnh hưởng đến CIR.

Hiểu rõ các yếu tố này giúp nhà quản lý lập chiến lược hiệu quả và nhà đầu tư đánh giá đúng sức khỏe ngân hàng trước khi ra quyết định.

6. Chỉ số CIR của Techcombank trong 9 tháng đầu năm 2025

Chỉ số CIR của Techcombank trong năm 2025:

• Quý 1/2025: CIR ở mức 28.3%, mức thấp thể hiện ngân hàng đã tối ưu hóa chi phí vận hành, duy trì hiệu quả sinh lời cao ngay từ đầu năm.
• Quý 2/2025: CIR ở mức 30.1%, phản ánh một phần chi phí đầu tư vào công nghệ số và các dự án mở rộng, nhưng vẫn ở mức an toàn và kiểm soát tốt.
• Quý 3/2025: CIR duy trì ở 30.1%, cho thấy Techcombank giữ được sự ổn định trong quản lý chi phí, đồng thời đảm bảo hiệu quả tạo thu nhập không bị ảnh hưởng đáng kể bởi các khoản đầu tư ngắn hạn.

Nhìn chung, tỷ lệ CIR dưới 30% trong ba quý đầu năm là minh chứng cho khả năng kiểm soát chi phí hiệu quả của Techcombank, đồng thời cho thấy ngân hàng cân bằng tốt giữa chi tiêu cho vận hành, đầu tư công nghệ và sinh lợi từ các hoạt động kinh doanh chính. Đây cũng là tín hiệu tích cực cho các nhà đầu tư, khẳng định ngân hàng đang duy trì hiệu quả hoạt động bền vững trong bối cảnh cạnh tranh và áp lực chi phí ngày càng cao.

Nhờ quy trình vận hành hiệu quả, Techcombank đang giữ mức CIR tối ưu.

Như vậy bài viết trên đã giúp bạn giải đáp câu hỏi CIR là gì? Hiểu rõ về CIR giúp nhà đầu tư đưa ra các quyết định sáng suốt và giúp ban lãnh đạo ngân hàng có định hướng chiến lược tối ưu hóa hoạt động.

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính tham khảo và có thể thay đổi theo từng thời điểm.